بررسی آراء نحوی فراء در کتاب (معانی القرآن) وی و مقایسه آن با نظریه های بصریان هم عصر وی (از سوره مؤمن تا سوره منافقون)

همانگونه که می دانیم در علم نحو دو مکتب متقابل پدید آمد. یکی مکتب بصری که بر قیاس اهتمام می ورزید و در این راه از استعمال رایج عرب کمک می گرفت. سرآمد نحویان این مکتب خلیل بن احمد – پایه گذار علم نحو– و سیبویه است، و مکتب دیگر مکتب کوفه بود که به اصول شنیداری توجه زیادی داشت، و آن را با وجود آن که نادر وکمیاب بود بر قیاس ترجیح می داد. از مشهورترین نحویان این گروه می توان به کسائی و فرّاء اشاره نمود. و فراء (متوفی سال 207 ه) از بزرگان نحو در مکتب کوفه به شمار می رود، و از مهمترین کتابهای وی، می توان به کتاب «معانی القرآن» اشاره نمود که با توانایی و ید طولانی که در شناخت لغت و صرف و نحو و ادبیات و بلاغت داشته توانسته است مطالب اعرابی بسیار مفید و نکته های ارزنده ای را در این کتاب بگنجاند. و از آنجا که فراء وجوه اعرابی را در حین تفسیر قرآن کریم ذکر نموده، لذا محور اصلی این موضوع استخراج نظریه های نحوی او از کتاب «معانی القرآن» و مقایسه آن با آراء سائر نحویان همچون سیبویه (متوفی سال 180 ه) وکسائی (متوفی سال 156 ه) است. برای پژوهشگران استخراج این وجوه مجموعه کاملی از اعراب قرآن به شمار می آید، که شامل مقایسه نظریه های نحوی فراء با آراء نحویان دیگر است، اضافه بر این که این تحقیق می تواند منجر به کشف آراء نحوی جدید و همچنین کشف بعضی اصطلاحات خاص فراء در علم نحو شود. ضمناً این تحقیق این امکان را برای محققین فراهم می آورد که بدون نیاز به مراجعه به کتاب «معانی القرآن» فراء از نظریه های نحوی او مطلع شوند.